مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشگاه تهران، قربانی تصمیمات نابخردانه و کشمکش‌های گروهی
تصاویر جعبه‌های یافتههای باستان‌شناسی حاصل از مطالعات میدانی هیئت‌های باستان‌شناسی دانشگاه تهران در حیاط مؤسسۀ باستان‌شناسی این دانشگاه، بازتابی از عدم فهم دانش باستان‌شناسی و بی‌توجّهی به اهمّیت پژوهش، آموزش، فهم انسان، فرهنگ و میراث اوست.
مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشگاه تهران نخستین مؤسسۀ باستان‌شناسی کشور است که به همّت دکتر نگهبان در سال ۱۳۳۸ تأسیس شد. این مؤسسه به یاری اندک باستانشناسان دلسوز، با فراز و نشیب‌های بسیار و پس از نزدیک به هفت دهه هنوز پابرجاست. فضاهای آزمایشگاهی، گفتگو، آموزش و پژوهش مؤسسه در مکانی نزدیک به دانشگاه تهران، بستری پویا و ارزشمند برای دانشجویان، پژوهشگران و استادان است و به نوعی کمبود فضای لازمی که می‌بایست در دانشگاه در اختیار باستانشناسان قرار می‌گرفت را جبران کرده است.
در تمامی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی مهّم دنیا، چنین نهادهایی مکانی جهت رشد و باروری است و فرصتی ارزشمند برای گردهمایی دانشجویان و استادان فراهم می‌کند تا خارج از فضای بسته و تنگ کلاس‌های درس، در فضایی بازتر به پژوهش و پردازش یافته‌ها و داده‌های باستان‌شناختی بپردازند. باستان‌شناسی تنها محدود به کتاب و درس و دانشگاه نیست، بلکه کاویدن و دیدن و تجربه کردن است. همنشینی آن با علوم زیستی، طبیعی و نظری، وجود آزمایشگاه، موزه (به عنوان محل ذخیره و یا نمایش یافتههای باستان‌شناسی) و فضایی جهت مطالعه و پژوهش ژرفتر در یافتههای باستان‌شناسی (اعم از سفال، استخوان و بقایای گیاهی) را اجتناب ناپذیر می‌کند.
وجود چنین فضاهایی یکی از ضروریات این رشته آن هم در دانشگاه مادر ایران است. حال که به همّت خود باستانشناسان چنین فضایی فراهم شده تا کمبود موجود در دانشگاه را جبران کند، دو تکه‌کردن مؤسسۀ باستان‌شناسی که مطمئناً منجر به دست‌درازی‌های بیشتر و تصاحب کامل ساختمان آن خواهد شد تنها نشان از علم‌ستیزی، پژوهش‌گریزی و دشمنی با دانایی دارد و گواهی از پایمال کردن حقوق دانشجویان و اساتید این رشته در دانشگاه تهران است. با وجود توضیحات غیرقابل قبول مسئولان فعلی مؤسسۀ باستان‌شناسی، اعتراض دلسوزانۀ دکتر ملاصالحی از اساتید برجستۀ این دانشگاه و نامۀ سرگشادۀ جمعی از دانشجویان به ریاست این دانشگاه در واگذاری ساختمان شرقی مؤسسه به مؤسسۀ «حکمت پژوهی علوم» و تعبیر این عمل به تسخیر و اشغال، نشان از سهمگینی این تصمیم قلدرمآبانه بر شانه‌های نحیف تنها مؤسسۀ باستان‌شناسی کشور دارد. این اقدام می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد و باعث سرکوب انگیزه و فعالیت‌های حرفه‌ای آینده‌سازان این کشور شود. هیچ توجیهی تقسیم این مکان را مشروع نمی‌کند و توضیحات مسئولان فعلی مؤسسۀ باستان‌شناسی تأییدی بر سیاسی بودن امر صورت گرفته با همراهی عده‌ای از اساتید باستان‌شناسی است که مطالبات دانشجویان این رشته را نادیده گرفته و در اجرایی شدن این تصمیم نابخردانه نقش داشته‌اند. حداقل تا زمان شکل گیری دانشکدۀ باستان‌شناسی و در اختیار قرار گرفتن فضاهای لازمِ مشابه در آن دانشکده، اجرای چنین تصمیمی هیچ وجاهت عقلانی، منطقی و اخلاقی ندارد.
از این روی، جامعۀ باستان‌شناسی ایران این عمل را به شدت نکوهش می‌کند و امیدوار است جناب آقای سید محمد مقیمی، رئيس دانشگاه تهران و مسئولان زیربط، مطالبات به حقِ دیگرِ استادان و دانشجویان باستان‌شناسی را شنیده و درایت و فراست به خرج دهند و هرچه سریع‌تر اقدامات لازم جهت بازگرداندن تمام و کامل این نهاد را به باستانشناسان و دانشجویان رشتۀ باستان‌شناسی انجام دهند.
جامعۀ باستان‌شناسی ایران
