تدفین در دوره پارینه سنگی؛ مورد غار شَنیدَر
مراسم تدفین یکی از اعمالی است که در گذشته تصور میرفت که مختص انساناست، اما اخیراً با توجه به پژوهشهای انجام شده در سالهای اخیر این نظر دستخوش تغییر شده است. نظریههای مربوط به تدفین انسانی و روند تطور آن مورد بازنگریهای فراوانی قرار گرفته است. با پیشرفتهایی که در مطالعات باستانشناسانه و انسانشناسانه صورت گرفته است، روشهای تازهای برای تشخیص چنین رفتارهایی آیینی صورت گرفته است. علیرغم چنین پیشرفتهایی، هنوز بحثهایی در مورد چگونگی فعالیتهای تدفینی مخصوصا در میان نئاندرتالها وجود دارد. مطالعه این رفتارهای آیینی تا اندازه فراوانی بر بازبینی کاوشهای گذشته بوده زیرا کاوشهای تازه اندک هستند و سبب میشوند تا نتوانیم با فراغ بال به تحلیل این موضوع بپردازیم. کشف اخیر بقایای انسان نئاندرتال در غار شَنیدَر در کردستان عراق فرصتی استثنایی برای مطالعه نظریات مطرح شده در زمینه رفتارهای آیینی و تدفین در میان نئاندرتالها به دست میدهد. مقاله حاضر بیان میکند که نئاندرتالها طی حضور حدود 300 هزارساله خود در سرزمینی بسیار گسترده از اسپانیا تا آسیای میانه و از جنوب بریتانیا تا جنوب غرب آسیا، خود را با شرایط زیست محیطی متفاوت تطبیق داده بودند. آنها همچنین از لحاظ فرهنگی پیشرو بوده و دارای تنوع فرهنگی بودهاند که از روی صنایع سنگی برجای مانده از آنها قابل تشخیص است. بنابراین رفتارهای آیینی نظیر تدفین نیز قدمتی فراتر از آنچه تاکنون تصور میکردیم داشته است. یافتههای باستانشناسانه نظیر همنوع خواری و ساخت ابزار از استخوان انسان تأییدی بر وجود چنین رفتارهایی است. نویسندگان نتیجه میگیرند که بسیاری از تفاوتهای میان نئاندرتالها و هموساپینسها مربوط به مشکلات تافونومی در کاوش باستانشناسانه است. این که تدفین را رفتاری مدرن و تنها مربوط به انسان هموساپینس بدانیم نادرست است. مورد اخیر یافتههای غار شنیدر بر این عقیده صحه گذاشته است.
متن کامل مقاله پیوست شده است. امیدوارم از خواندن آن لذت ببرید.
سامان ح. گوران. موزه نئاندرتال آلمان.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/evan.21854
با سپاس از ایشان؛ جامعه باستانشناسی ایران Society for Iranian Archaeology ©