تحقیقی که در نشریه معتبر «پلاس وان» توسط تعدادی از محققان دانشگاه ایندهون هلند منتشر شد، مطرح می‌کند که ممکن است عوامل اصلی انقراض نئاندرتال‌ها کوچک بودن جمعیت، نوسانات جمعیتی تصادفی و مسئله درون‌زایی (درون‌زایی به حاصل تولید مثل در نتیجه جفت شدن دو پدر و مادر که با هم ارتباط ژنتیکی نزدیکی دارند، گفته می‌شود) بوده باشد. مسئله تلاقی زمانی از میان رفتن نئاندرتال‌ها و آغاز فراگیر شدن انسان‌های مدرن در خاورمیانه و اروپا موجب بحثی داغ در میان پژوهشگران است که آیا این دو پدیده نسبتا همزمان به هم ارتباط داشته‌اند؟ در مطالعه حاضر نویسندگان از یک الگوی جمعیتی استفاده کرده‌اند که بررسی می‌کند آیا جمعیت نئاندرتال‌ها می‌توانسته بدون یک عامل بیرونی مثلا رقابت با انسان‌های مدرن از میان رفته باشد. نویسندگان با استفاده از داده‌های جوامع شکارچی و جمع‌کننده غذا موجود در دنیا، مدل‌های جمعیتی را برای جمعیت‌های شبیه‌سازی شده نئاندرتال در اندازههای مختلف (50 ، 100 ، 500 ، 1000 یا 5000 نفر) ایجاد کردند. آن‌ها سپس برای جمعیت مدل خود اثرات درون‌زایی، تاثیر منفی کاهش اندازه جمعیت بر سلامت جسمی افراد برای تولید مثل و نوسانات جمعیتی سالانه تصادفی در اثر میزان تولدها و مرگ و میرها و همچنین نسبت جنسی را شبیه‌سازی کردند تا ببینند آیا این عوامل می‌تواند بازه زمانی مثلا ده هزار ساله موجب انقراض نئاندرتال‌ها شده باشد؟ نتایج نشان داده است که در میان این پارامترها، درون‌زایی به تنهایی نمی‌توانسته است کافی بوده باشد. اما مشکل تاثیر منفی “کم بودن جمعیت در سلامت افراد” تا حد 25 درصد باعث شده که زنان نئاندرتال توانایی تولید مثل را در طول یک سال از دست بدهند که تاثیر مهلکی بر جوامعی که مثلا هزار نفر جمعیت داشته‌اند، داشته است. حال محققان این مقاله مطرح می‌کنند که با جمع این چند فاکتور یعنی جمعیت کم، درون‌زایی و نوسانات تصادفی جمعیتی احتمالا موجب انقراض نئاندرتال‌ها شده است تا حضور انسان مدرن و بحث‌های رقابتی و غیره.
س.ح. گوران، موزه نئاندرتال، آلمان
با سپاس از ایشان؛ جامعه باستان‌شناسی ایران Society for Iranian Archaeology ©
