یکی از بزرگترین پژوهش‌های علمی در نوع خود به تازگی روی افزایش نابرابری‌های اجتماعی طی هزاره‌ها و در مقیاس جهانی انجام شده است. این پژوهش در دانشگاه دولتی واشنگتن و با همکاری 13 نهاد پژوهشی دیگر انجام شده است. این پژوهشگران اظهار داشته‌اند که اختلاف در ثروت و دارایی با آغاز کشاورزی افزایش پیدا می‌کند ولی بطور ویژه با اهلی شدن گیاه و جانوران بزرگ همچون گاو، گاومیش و اسب افزایش چشمگیری پیدا می‌کند که به نوبه خود سازمان اجتماعی را افزایش داد.
این پژوهش به رهبری تیموتی کوهلر (Timothy A. Kohler) انجام شده و نتایج آن در نشریه Nature منتشر شده است. در این پژوهش 63 محوطه باستانی از دوره‌های مختلف که تعلق به جوامع با ساختارهای متفاوت دارند را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. از جمله یافته‌های این پژوهشگران این که میزان اختلاف دارایی و ثروت از جوامع شکارگر-گردآورنده خوراک تا جوامع کوچک-مقیاس کشاورز با دهکده‌های کوچک تا جوامع بزرگ کشاورز همواره رو به افزایش گذاشته است. این پژوهش که از نظر مقیاس زمانی تا عصر حاضر را نیز مورد توجه قرار می‌دهد، نشان می‌دهد که افزایش نابرابری‌های اجتماعی در قاره‌های کهن (آسیا، افریقا و اروپا) آغاز شده و بطور خاص با اهلی کردن جانوران بزرگی چون گاو، اسب و گاومیش افزایش چشمگیری پیدا کرده است. این در حالی است که چنین جانورانی در قاره‌های نو (امریکای شمالی و جنوبی) وجود نداشتند و به همین خاطر میزان نابرابری‌های اجتماعی در سوی دیگر اقیانوس اطلس پایین‌تر بوده است. جالب آنکه، ایالات متحده امریکا امروزه بالاترین میزان نابرابری اجتماعی در طول تاریخ بشر را دارد تجربه می‌کند. در این میان پژوهشگران به نقش بسیار موثر فلزکاری و فلز مفرغ نیز اشاره می‌کنند که در بوجود آمدن قشر جنگاور و نظامی نقش موثری بازی کرده است.
پژوهشگران می‌گویند نابرابری‌های اجتماعی تاثیرات بسیار زیان باری روی تندرستی، پویایی و تحرک، میزان اعتماد، یکپارچگی اجتماعی و غیره دارد. کاهش نابرابری‌های اجتماعی بسیار دشوار است و معمولا با اتفاقاتی چون بیماری‌های فراگیر، انقلابات، جنگ‌های بزرگ یا افول حکومت‌ها ممکن می‌شود.
نتایج این پژوهش‌ها برای جوامع امروزی و زندگی در قرن 21 نیز نکات و معانی ضمنی چندی پیش می‌کشد. جزئیات بیشتر در این باره را می‌توانید از لینک زیر ببینید و بخوانید.
https://www.nature.com/articles/nature24646
جامعه باستان شناسی ایران Society for Iranian Archaeology ©
