زنان و قدرت (معرفی کتاب)
مری بیرد (Mary Beard) کارشناس مطالعات کلاسیک به تازگی کتابی منتشر کرده با عنوان “زنان و قدرت”. موضوع این کتاب زن ستیزی و تحقیر زنان در تاریخ بشر است، از جمله خودش. نویسنده در این کتاب ریشه های زن ستیزی را در دنیای باستان ردیابی می کند، مشکلات جنسیت را و تاریخ زنان نیرومندی که با آنها بدرفتاری شده است را بررسی می کند. از آنجا که وی کارشناس مطالعات کلاسیک است، بیشتر داده ها و منابع اطلاعاتی اش از دوران روم و یونان باستان برگرفته شده است. نویسنده بررسی زن ستیزی را از کتاب اودیسه ی هومر در یونان باستان شروع می کند و اینکه زنان از رسیدن به مسند قدرت و رهبری منع شده اند و اینکه سخنرانی های همگانی و عمومی در طول تاریخ مختص مردان شده است. در این بررسی تاریخی، نویسنده از نمونه ها و مثال های بسیاری از دوران باستان تا دوران معاصر استفاده کرده است. نویسنده دو پرسش بنیادی پیش می کشد: اگر زنان در ساختار قدرت قرار نمی گیرند یا قابل تصور نیستند، آیا بهتر نیست که خود قدرت را بازتعریف کنیم؟ چند سده ی دیگر باید منتظر بمانیم تا زنان را نیز در ساختار قدرت ببینیم؟
اودیسه ی هومر یونانی که شاید نخستین کتاب منظوم در دنیای غرب باشد، ریشه های برخی عناصر تمدن غربی را در خود جای داده است. در این کتاب با این واقعیت تاریخی روبرو می شویم که سخنرانی یک امر مردانه و سکوت یک امر زنانه است. به باور نویسنده، سخنرانی و قدرت بطور عجیبی به هم تنیده اند و سکوت و ساکت شدن زنان توسط مردان، از جمله عناصر بنیادی فرهنگ ماست. نویسنده از تجربه ی شخصی خود هم می گوید. زمانی که مجری برنامه ای تلویزیونی در بی.بی.سی درباره ی روم باستان بوده که یکی از منتقدین مرد، وی را برای اجرای یک برنامه تلویزیونی بسیار زشت دانسته بود. مری بیرد در دهه ی 50 زندگی اش موهایش را رنگ نمی کرد و جراحی زیبایی هم انجام نداده بود و حملات اینچنین وی را بیشتر مصمم می کرد.
در سراسر کتاب “زنان و قدرت”، نویسنده یک خط ارتباطی میان ساکت کردن و خفه کردن زنان از یک سو و از سوی دیگر ناپیدا و غیرقابل مشاهده بودن زنان در فرهنگ یونان و روم باستان و حتی فرهنگ معاصر مشاهده می کند. وی بر این باور است که هرچه ساختارهای فرهنگی زنان را سرکوب کند، یا هر کسی را سرکوب کند، از نظر فرهنگی با آن درگیر است. بطور مثال، همانطور که سفیدها در آپارتاید افریقای جنوبی با این مسئله درگیر بودند که مردمان را چطور از نظر قومی و نژادی طبقه بندی کنند، یونانی ها و رومی ها نیز همواره به نقش جنسیت و زنان می اندیشیدند و همیشه نگران این بودند که چه خواهد شد اگر زنان قدرت بگیرند. “هرچه بیشتر سرکوب کنی، با آنچه سرکوب می کنی بیشتر درگیر هستی.”
در اسطوره های یونان باستان، خدای زئوس همیشه به زنان تجاوز می کند. این در حالی است که امروزه آکادمیسین هایی داریم که به آن اسطوره ها نگاه می کنند و می گویند اینها داستان های تجاوز نیستند، بلکه داستان ربایش و آدم ربایی هستند. وقتی آن داستان ها را آدم ربایی تلقی کنیم، راحت تر می توان آنها را فریب و گمراهی تلقی کرد و وقتی گمراهی و فریب تلقی کنیم، دیگر چندان از تلقی آن به عنوان داستان عاشقانه دور نیستیم.
با وجود زن ستیزی ای که در داستان اودیسه دیده می شود، نویسنده ما را از خواندن آن پرهیز نمی دارد. بلکه ما را بر آن می دارد که اودیسه را بخوانیم ولی با چشمانی باز و نگاهی نقادانه.
این کتاب را شرکت انتشارات W. W. Norton & Company منتشر کرده که از لینک زیر می توانید اطلاعات بیشتر درباره ی آن بدست آورید.
http://books.wwnorton.com/books/Women–Power/
© Society for Iranian Archaeology
جامعه باستان شناسی ایران
https://telegram.me/societyforiranianarchaeology
https://www.facebook.com/SIA.IRAN
