بیانیۀ «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» دربارۀ پیامدهای ناگوار تغییرات زودهنگام در مدیریت پژوهشکدۀ باستان‌شناسی کشور
7) چهارشنبه، 25 دی 1391
بیانیۀ «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» دربارۀ پیامدهای ناگوار تغییرات زودهنگام در مدیریت پژوهشکدۀ باستان‌شناسی کشور
در چند سال گذشته مدیریت پژوهش¬ های باستان شناختی در کشور که از سوی پژوهشکدۀ باستان شناسی صورت می‌گیرد دچار تغییرات پی¬ در¬ پی شده است. در گذشته دورۀ مدیریت در پژوهشکده حداکثر به دو سال و اخیراً به کوتاه ترین زمان یعنی به چهارماه رسیده است. تغییر مدیران در بخش¬ ها و نهادهای سیاسی دولت امری معمول و قابل توجیه است. اما تغییرات پی¬ در¬ پی مدیران نهادهای علمی همچون پژوهشکدۀ باستان شناسی که ماهیت تخصصی دارند با چه توجیهی انجام می¬شود؟
در بسیاری از کشورهای جهان تغییر مدیریت در نهادهای علمی و تخصصی اغلب کندتر و دیرتر صورت می-گیرد و اساساً تغییر در مدیریت چنین نهادهایی از درون و از طریق برگزاری انتخابات یا سازوکار درونی انجام می¬شود. در سازمان میراث فرهنگی اما چنین نیست و انتخاب یا تغییر مدیران نهادهای تخصصی این سازمان با تصمیم مسئولان ارشد صورت می ¬پذیرد. در این میان، شگفت ¬آور است که طی سال¬های اخیر تعویض مدیران این پژوهشکده روند بسیار شتابانی داشته است و مدیران این نهاد تخصصی حتی فرصت زمینه ¬سازی برای یک برنامه¬ ریزی کوتاه را هم پیدا نمی¬ کنند. این در حالی است که برای به ثمر رسیدن پژوهش¬ های بنیادی همچون پژوهش¬ های باستان شناختی، برنامه ¬ریزی بلندمدت و شرایط پایدار مدیریتی از جمله ضروریات به شمار می¬ رود. در چنین شرایطی، این پرسش مطرح می¬ شود که اساساً علت تعویض مدیران آن چیست و مسئولان ارشد سازمان از این تغییرات زودهنگام چه اهدافی و مقاصدی را دنبال می¬کنند؟
پیامد مستقیم و زیانبار این تغییرات زودهنگام، وقفه در انجام فعالیت¬ های پژوهشی و میدانی در سطح کشور بوده است که به نوبۀ خود بر حفاظت از آثار فرهنگی-تاریخی تاثیر منفی گذارده است. سرمایه¬ ها و دارایی¬ های فرهنگی و معنوی یک کشور نه صرفاً متعلق به یک نسل است و نه حتی تماماً متعلق به ساکنان آن کشور، بلکه هم متعلق به نسل¬ های آینده است و هم میراث مشترک بشری و جهانی محسوب می¬شود. ما در حفظ آنها برای نسل¬ های آیندۀ این مملکت نیز مسئولیت خطیری به دوش می¬کشیم.
افزون بر این، به خاطر ارتباط و وابستگی برنامه¬ ریزی¬ های ملی و استانی، تغییر در مدیریت پژوهشکده موجب اختلال و وقفه در برنامه¬ ریزی ها هم در سطح ملی و در سطح استان¬ ها می¬ شود. به راحتی می¬ توان اذعان داشت که چنین شرایط ناپایداری در مدیریت یک نهاد تخصصی، نه فقط توان اجرایی را از مدیر و همکاران وی می-ستاند بلکه فرصت برنامه¬ ریزی را نیز از ایشان می¬گیرد. از اینرو، ضروری است که مسئولان ارشد سازمان میراث فرهنگی در تغییر مدیران دقت لازم و کافی داشته باشند و نیز به پیامدهای کوتاه مدت و بلندمدت تغییرات زودهنگام و شرایط ناپایدار در نهادهای زیرنظر خود بیاندیشند. خاطر نشان می¬سازد که فرصت و امکان کافی ندادن به برنامه¬ ریزی ها و فعالیت مدیران نهادی چون پژوهشکدۀ باستان شناسی و ناپایداری دائمی در مدیریت پژوهش¬ های باستان¬ شناختی، در نهایت مسئولیت ناکارآمدی، رکود، رخوت و عدم پیشرفت در برنامه ¬های این نهادها را متوجه مدیران ارشد می¬کند.
«جامعۀ باستان¬ شناسی ایران» بر این باور است که مسئولیت ناپایداری، رکود، رخوت و پیامدهای آن در پژوهش های باستان شناختی مسئولیت بسیار سنگینی است. بی آنکه نقش مستقیم روسای پژوهشکدۀ باستان شناسی نادیده گرفته شود، «جامعۀ باستان¬ شناسی ایران» بر این باور است که مسئولان ارشد سازمان میراث فرهنگی با تغییرات پی در پی و زودهنگام در مدیریت پژوهشکدۀ باستان شناسی این مسئولیت را خواه ناخواه به دوش می-کشند یا در ایجاد چنین شرایطی نقش اساسی ایفا می¬کنند. از اینرو ، «جامعۀ باستان¬ شناسی ایران» امیدوار است و از مسئولان ارشد سازمان میراث فرهنگی می¬ خواهد که با اندیشیدن تمهیداتی، زمینه¬ های لازم را برای بوجود آمدن شرایط پایدار در پژوهشکدۀ باستان‌شناسی بوجود آورند
«جامعۀ باستان¬ شناسی ایران»
