مقاله‌ای در نشریه Royal Society Interface منتشر شده است که محققان با استفاده از مطالعه دست‌افزارهای سنگی پارینه‌سنگی قدیم در دره «اولدوایی» تانزانیا (یکی از مناطق کلیدی فرگشت انسان) پی برده‌اند که واقعا انسان‌ریخت‌ها در زمانی بالغ بر ۱٫۸ تا ۱٫۲ میلیون سال پیش برای ساخت دست افزارها از سنگ‌های مختلف که در اختیار داشتند به منظور کارها و انتظاراتی که از ابزار داشتند دست به انتخاب سنگ‌های مختلف می‌خزدند. آن‌ها به سنگ‌هایی مثل بازالت، کوارتزیت و چرت دسترسی آسان داشته‌اند اما این مطالعه نشان می‌دهد که انسان‌ها به منظور بهینه‌سازی استفاده دست به انتخاب دقیق می‌زده‌اند. دانشمندان در مطالعه آماری بر روی این نوع سنگ‌ها چند فاکتور شامل میزان نیرویی که لازم است برای ساخت ابزار از سنگ‌های مختلف فوق، مقایسه تیزی لبه برش یافته سنگ‌ها و نهایتا میزان دوام لبه در حین استفاده را مد نظر داشته‌اند. نتیجه این تحقیق نشان داده است که انسان‌ریخت‌ها دست به انتخاب دقیق سنگ خام به منظور نیاز خود می‌زدند. به این ترتیب که آن‌ها از سنگ کوارتزیت که خیلی لبه تیزی داشته اما دوام کم‌تری دارد به منظور استفاده کوتاه مدت استفاده می‌کردند و از سنگ‌های آتشفشانی با جرم وزنی بالا برای کارهای طولانی مدت که دوام بیشتری دارند (اما لبه به مراتب کمتر تیزی دارند ) استفاده می‌کردند. نکته مهم در این تحقیق این است که انتخاب سنگ برای انسان‌های مدرن و حتی نئاندرتال‌ها نسبتا شناخته شده است اما این پیچیدگی رفتاری در نزد انسان‌ریخت‌های حدود ۱٫۸ میلیون سال پیش برای اولین بار است مطرح می‌شود. لینک مقاله پیوست است و امیدوارم از خواندن آن لذت ببرید.
س.ح. گوران، موزه نئاندرتال، آلمان
https://royalsocietypublishing.org/doi/pdf/10.1098/rsif.2019.0377
با سپاس از ایشان؛ جامعه باستان‌شناسی ایران Society for Iranian Archaeology ©
