ثبت ملّی بافت تاریخی شیراز

«بافت تاریخی شیراز» پس از مدتها کشمکش ثبت ملّی شد
بافت تاریخی ارجمند شهر شیراز (با گسترۀ 360 هکتار، شامل 410 اثر ثبتی و 2500 بنای تاریخی) پس از تحمل سالها مشقت و فشار فرساینده، با تلاش و پیگیری کارشناسان، فعالان و دوستداران میراث فرهنگی، خبرنگاران حوزۀ میراث و برخی مدیران فرهنگدوست، سرانجام دوشنبه دوم امردادماه ۱۴۰۲ در شورای ثبت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طرح و پس از تأیید به فهرست میراث ملّی ایران افزوده و ثبت شد.
تخریب بخشهای مهمی از بافت تاریخی شیراز از دههها قبل آغاز شده بود و بهویژه طی سالهای دهۀ 60 و 70 خ. با بیتوجهی مسئولان سازمان میراث فرهنگی و شهرداری شیراز و با دخالتهای مختلف سرعت بیشتری به خود گرفت. جنون ثروتطلبی و سوداگری و مسامحه با تاراجگران آثار و مواریث تاریخی سبب شد حدود ۸۰ هزار مترمربع از بافت تاریخی پیوستۀ این شهر پرآوازه به طور کامل نابود شود و جای آن را فضاهای معماری و شهری تازه چون ساختمانهای اداری و تجاری، پاساژ، هتل و … با مواد و مصالحی ناهمخوان و ناهمگون بگیرد که چون لکهای ناساز بر تارک این شهر دیده میشود.
بافت تاریخی شیرازِ دلانگیز چون بافت ارجمند دهها شهر تاریخی دیگر، در سالهای گذشته همواره با اجرای طرحهای توسعهای مانند طرح موسوم به «محدودۀ ۵۷ هکتاری» در معرض تهدید و نابودی قرار داشت و به موجب آن خانههای تاریخی زیادی بهویژه از دورۀ زند و قاجار ویران شدند و امروز دیگر نشانی از آنها نیست. امیدواریم ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس، شهرداری شهر شیراز و مدیران و کارشناسان متولی در کنار مردم نگاهبانان خوبی برای این محدودۀ ارزشمند تاریخی باشند. ثبت ملّی آغاز راه حفاظت، احیاء، بازسازی و قدرشناسی از بافت تاریخی شیراز است نه پایان آن.
«جامعۀ باستانشناسی ایران» احترام و پاسداشت عمیق خود را نسبت به کوشش و ایستادگی همه کسانی که در این راه درست و شریف گام برداشتند ابراز میدارد و دست همۀ آنها را به گرمی میفشارد. همچنین از کسانی که از انجام وظیفه خود چشمپوشی یا در این راه کارشکنی کردند میخواهد که برای اعتلاء کشور و حفاظت بهتر و سپردن میراث فرهنگی و تاریخی کشور به نسلهای آینده بکوشند.
با احترام
«جامعۀ باستانشناسی ایران»