در حالی که عنوان بالا یک عبارت ساده است اما برای اهل فن کشف بسیار جالبی است. چرا که تا بحال عقیده بر این بوده است که «نوبِ یان» فن‌آوری است که تنها متعلق به انسان هوموساپینس بوده است و آن‌ها از این روش برای ساخت دست‌افزارهای سنگی در دوره پارینه‌سنگی‌میانی در منطقه وسیع شامات، شبه جزیره عربستان و جاهای دیگری در اوراسیا حتی استفاده می‌کردند. اما در مقاله‌ای که در نشریه Scientific Reports منتشر شد نشان داده شده است که نئاندرتال‌ها نیز از این فرهنگ بهره جسته‌اند. این تحقیق بر اساس مطالعات مجدد در غار شوکبا (Shukba) در کرانه غربی کشور فلسطین با رهبری بلینکهورن از طرف موسسه انسان‌شناسی ماکس پلانک در شهر ینای آلمان به انجام رسیده است. غار شوکبا در ابتدا توسط دوروتی گارود در سال 1928 میلادی کاوش شده بود و در این کاوش علاوه بر مواد فرهنگی غنی از دوره پارینه‌سنگی‌میانی یک دندان آسیای نئاندرتال نیز به دست آمده بود. حال، محققان اولا صحت و سقم دندان را مورد آزمایش قرار داده و مطمئن شده‌اند که دندان متعلق به یک نئاندرتال 9 ساله است. مطالعه دقیق دست‌افزارها همراه با استقرار نئاندرتال‌ها در این غار نیز کاملا وجود فن‌آوری نوبِ یان را ثابت کرده است. نتایج مهمی که از این تحقیق گرفته می‌شود این است که نئاندرتال غار شوکبا جنوبی‌ترین مرز تا بحال کشف شده نئاندرتال، در کره زمین است و در ثانی استفاده از فن‌آوری «نوبِ یان» توسط آن‌ها دلیل محکمی است که نبایستی تنها فرهنگ «نوبِ یان» را مختص به انسان‌های هومو ساپینس دانست.
س.ح.گوران، موزه نئاندرتال.
Nubian Levallois technology associated with southernmost Neanderthals | Scientific Reports (nature.com)
جامعه باستان‌شناسی ایران Society for Iranian Archaeology ©
