آب‌وهوای اواخر دوره کواترنری نقش عمده‌ای در تشکیل الگوهای متنوع در سطح کلان بوم‌شناختی بازی کرده است؛ بازسازی این شرایط آب و هوایی بی‌شک در گسترش درک ما از پویایی زمانی و مکانی فرایندهایی مثل توزیع گونه‌ها، انقراض‌های صورت گرفته، گسترش انسان‌های اولیه و ژنتیک جمعیتی بسیار مهم است.
مدل‌های اقلیمی می‌توانند گسترده باشند و محدوده وسیعی را پوشش دهند ولی بازسازی‌های اقلیمی موضعی این مزیت را ندارند. تعدادی از بانک‌های اطلاعاتی که از اواسط 2000 میلادی در دسترس عموم قرار گرفتند شامل موارد زیر هستند:
– بانک اطلاعاتی ecoClimate که اطلاعات اواسط هولوسن (6000 سال قبل) و آخرین اوج عصر یخبندان (21000 سال قبل) را دارد.
– بانک اطلاعاتی WorldClim که بازسازی اطلاعات آخرین دوره بین دو یخبندان (130000 سال قبل) را دارد.
– بانک اطلاعاتی paleoClim که 21000 سال گذشته را پوشش می‌دهد.
این داده‌های در دسترس برای انجام شبیه‌سازی در دوره هولوسن و اواخر دوره پلیستوسن غیر منسجم هستند و اشکالاتی دارند که استفاده از آن‌ها را برای انجام شبیه‌سازی محدود می‌کند. برای حل این چالش گروهی از پژوهشگران دپارتمان جانورشناسی دانشگاه کمبریج دست بکار شدند و نتیجه پژوهش آنان بتازگی در نشریه Scientific Data منتشر شد. آن‌ها توانستند با ادغام داده‌های اقلیمی و پوشش گیاهی که از قبل وجود داشت و استفاده از روش‌های آماری شکاف داده‌ها را پر کنند و اطلاعاتی بسیار دقیق (با حد خطای نیم درجه سانتی‌گراد) از آب‌وهوای 120000 سال پیش تا اکنون تولید کنند.
دستیابی به این نتایج آماری دقیق با استفاده از روش دلتا ممکن شد. روش دلتا (Delta Method) روشی ریاضی در علوم آمار است که از آن برای تقریب متغیرهای تصادفی، تغییرپذیری، میانگین و کوواریانس استفاده می‌شود. این روش همچنین می‌تواند خطاهای استاندارد برای برآوردهای آماری پیچیده را محاسبه کند. نتایج منتشرشده این پژوهش را می‌توانید در لینک زیر به‌صورت رایگان دریافت کنید.
س. آسیابانی؛ دانشجوی ارشد معماری دانشگاه بوعلی، عضو بنیاد پژوهش‌های پارینه‌سنگی دیارمهر
س.ح. گوران. موزه نئاندرتال. آلمان.
https://doi.org/10.1038/s41597-020-0552-1
با سپاس از ایشان؛ جامعه باستان‌شناسی ایران Society for Iranian Archaeology ©
