مدارک به دست امده با قدمت 78 هزار سال در شرق آفریقا نشانی از شروع نوآوری‌های فرهنگی در زمان‌های بسیار دور
همواره ما اطلاعاتی که از دوران پارینه‌سنگی از منطقه شرق آفریقا می‌دیدیم مربوط به انسان‌ریخت‌هایی نظیر هوموارکتوس بودند و کمتر زمانی ما شاهد مدارکی از انسان مدرن در دوره پلیستوسن بوده‌ایم. اما در مقاله‌ای که در نشریه “نیچر کامیونیکشن” توسط محققان مرکز تحقیقاتی ماکس پلانک در شهر ینای آلمان منتشر شد، درباره انجام یک سری کاوش در غاری به نام “پنگا یا سعیدی” در نزدیک سواحل شرقی کشور کنیا در شرق آفریقا است. نویسندگان ضمن اینکه اشاره می‌کنند به این موضوع که لایه‌های استقراری در این محوطه طولانی‌ترین استقرار انسانی است که از 78 هزار سال پیش تا عصر آهن در یک مکان غاری پدید امده است. با تجزیه و تحلیل مواد باستانی و تغییرات فرهنگی و آب و هوایی مشخص شده است که در 67 هزار سال پیش یک جابجایی محسوس فرهنگی روی داده به این صورت که تغییر شکل به اصطلاح میناتوره شدن یا ظریف شدن miniaturization ابزارهای سنگی در این دوره احتمالا به دلیل تغییر در رفتار های انسان در امر شکار بوده باشد. اما نکته بسیار مهم در این کشفیات این است که پس از 67 هزار سال پیش هیچ مدرکی دال بر تغییر ناگهانی فرهنگی و رفتاری در نهشته‌های فرهنگی این غار دیده نمی‌شود و این نتیجه دقیقا بر خلاف تئوری‌های قبلی که در این دوره ما شاهد یک انقلاب فرهنگی بسیار تند و تیز در آفریقا بوده‌ایم، است. علاوه بر این‌ها نکته عجیب عدم وجود خاکسترهای آتشفانی کوهستان توبا (موسوم به زمستان آتشفشانی) در لایه‌های باستانی این غار هستیم. (قاعدتا می‌بایست این لایه دیده می‌شد) و بر خلاف نظریه زمستان آتشفشانی توبا، مدارک باستان‌شناسی در این غار نشان می‌دهد که ما شاهد افزایش چشمگیر جوامع انسانی از حدود 60 هزار سال پیش به این سوی بوده‌ایم. مقاله نکات فراوان دیگری نیز دارد که عزیزان علاقمند را به خواندن آن دعوت می‌کنم.
لینک مقاله را در زیر می باشد.
https://www.nature.com/articles/s41467-018-04057-3
سامان حیدری گوران، موزه نئاندرتال آلمان
جامعه باستان‌شناسی ایران Society for Iranian Archaeology ©
