اهمیت ورزش: چرا ورزش و تحرک بدنی میزان تندرستی ما را افزایش میدهد.
Hunter-Gatherers and Value of Exercise
پژوهشگران دیرزمانی است میگویند که انجام ورزشهای ایروبیک در واقع یک تغییر مسیر تطوری است به سوی سبک زندگی مردمان شکارگر-گردآورنده خوراک. سبک زندگی امروزی بشر که یکجانشینی و بی تحرکی است، با پیشینه تطور فیزیکی بشر همخوان نیست.
گروهی از پژوهشگران تصمیم گرفتند که اهمیت ورزش برای سبک زندگی امروز بشر را با انجام مطالعات عمیق و دادههای کمی و ملموس بررسی و ارزیابی کنند. این گروه پژوهشگران بدین منظور به سراع قوم هادزا (Hadza) در شرق افریقا رفتند. در نواحی دوردست شمال-مرکزی تانزانیا، مردان خانههایشان را با پای لخت ترک میکنند، مجهز به تیر و کمان برای شکار وعده خوراک بعدیشان. شام ممکن است به شکل پرندهای کوچک باشد و یا یک زرافه تنومند و یا چیزی میان این دو. زنان نیز دنبلان و توت و میوههای دیگر را گردآوری میکنند. این سبک زندگی مردمان هادزا است، گروهی قومی و بومی که در پیرامون دریاچه ایاسی (Eyasi) در شرق افریقا زندگی میکنند و یکی از آخرین نمونههای جمعیت شکارگر-گردآورنده روی کره زمین هستند. قوم هادزا سبک زندگی متفاوتی دارد، بسیار پرتحرک و همراه با فعالیتهای بدنی که بالاتر از استانداردهایی است که امروزه برای ورزشهای هفتگی و یا روزانه پیشنهاد میشود. خطر بیماریهای قلبی-عروقی در میان قوم هادزا بسیار پایین است.
تئوری این پژوهشگران بطور عمده این است که بدن انسان در بستری تطور پیدا کرده که در آن تحرک بدنی بسیار بالا بوده است و به همین دلیل است که امروزه تحرک بدنی و ورزش باعث افزایش میزان تندرستی میشود. در همین ارتباط وزارت بهداشت و سلامت امریکا نیم ساعت ورزش و فعالیتهای بدنی روزانه را به شهروندان تجویز کرده است. اما میدانیم که امروزه کمتر کسی بدین میزان ورزش و تحرک بدنی دارد. این در حالی است که هادزاها در شرق افریقا، در عرض دو روز به سقف استانداردهای پیشنهاد شده میرسند، یعنی 75 دقیقه در روز ورزش و تحرک بدنی متوسط رو به بالا دارند. به همین دلیل ریسک بیماریهای قلبی-عروقی در میان آنها فوق العاده پایین است. هرچند ورزش و تحرک بدنی تنها عامل موثر در میزان ریسک بیماریها نیست، چون نوع خوراک و دیگر عوامل نیز نقش بازی میکنند اما ورزش و تحرک بدنی یکی از مهمترین عوامل محسوب میشود. میدانیم که وقتی سبک زندگی جوامع بشری از شکارگری-گردآوری به کشاورزی تغییر کرد، میزان تحرک بدنی مردم نیز کاهش یافت و این کاهش تحرک با ورود به عصر صنعتی و سبک امروزین همچنان ادامه یافت.
اهمیت پژوهشهای تازه در مقایسه با پژوهشهای قدیمی تر در این است که به جای استفاده از دادههای مشاهدهای، دادههایی کمی همچون سنجش نبض و فشار خون و ردیابی مردم هادزا با نصب جی.پی.اس به آنها برای اندازه گیری روزانه فواصل پیمایششان بدست آمده است. نکته جالب آنکه، هادزاها با مسنتر شدن، میزان تحرکشان پایینتر نمیآید. این درحالی است که مردمان امروزی در دنیا با بالاتر رفتن سنشان، میزان تحرک بدنیشان نیز به میزان قابل توجهی پایین میآید.
امروزه کمتر از هزار نفر از هادزاها در شرق افریقا زندگی میکنند که میان 300-400 نفرشان همچنان شکارگر-گردآورنده خوراک هستند. آنها کوچرو هستند ولی بطور کلی در اطراف دریاچه ایاسی میمانند. هرچند دولت تانزانیا بسیار تلاش کرده که با یاد دادن کشاورزی، آنها را یکجانشین کند و برخی مبلغان دینی نیز تلاش کردهاند آنها را مسیحی کنند اما هادزاها همچنان سبک زندگی خود را نگه داشتهاند.
در پایان اینکه، چاره در 30 دقیقه روزانه راه رفتن روی تردمیل نیست، بلکه 75 دقیقه در روز است.
آگاهیهای بیشتر درباره این موضوع را از لینک زیر میتوانید بخوانید.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ajhb.22919/abstract?systemMessage=Wiley+Online+Library+will+be+unavailable+on+Saturday+26th+November+2016+from+07:00-11:00+GMT+/+02:00-06:00+EST+/+15:00-19:00+SGT+for+essential+maintenance.++Apologies+for+the+inconvenience.
جامعه باستان شناسی ایران Society for Iranian Archaeology©