در سال 2014 میلادی گروهی از محققان به سرپرستی گِرم بارکِر از دانشگاه کمبریج کار کاوش مجدد در غار شانیدر را آغاز کرده‌اند و به نتایج جالبی نیز تا کنون رسیده‌اند. چند روز پیش نشریه «ساینس» مصاحبه‌ای را با یکی از اعضای تیم کاوش غار شانیدر به نام کریستوفر هانت (از دانشگاه لیورپول) انجام داده است که خلاصه ای از این مصاحبه اینجا می آید:
-پرسش: چرا مجددا کار کاوش در غار شانیدر صورت می‌گیرد؟
-پاسخ: از آنجایی که غار شانیدر یکی از مهمترین محوطه های پارینه سنگی مربوط به استقرار نئاندرتال ها می شود، ما به منظور راستی آزمایی نظریه سولکی که اسکلت های کشف شده در شانیدر حاصل یک نوع تدفین آیینی هستند، کار مجدد کاوش در ان محوطه را شروع کرده ایم. علاوه بر این، من به همراه گِرَم بارکِر و تیم رینولدز خواستیم روش های تازه علمی برای کاوش غار شانیدر را به کار ببندیم.
-پرسش: چرا خود شما در این پروژه شرکت کرده‌اید؟
-پاسخ: با توجه به علاقه من به بقایای گرده‌های گیاهی و با توجه به پژوهش‌های لوورا گوران که مدارکی از بقایای گرده گل در درون یکی از تدفین‌های نئاندرتال در شانیدر کشف کرده بود، این انگیزه در من به وجود آمد که شاید بتوان این موضوع را دنبال بنمایم.
– پرسش: تا کنون چه چیزی یافته اید؟ و با چه سنی؟
-پاسخ: در ابتدا دو سال پیش (سال 2016) موفق به کشف چند قطعه استخوان انسانی شدیم و تقریباً می دانسیتم که بقیه بقایای انسانی و احتمالاً تدفین انسانی بایستی در همان حوالی باشد. بقایای انسانی کشف شده در همان لایه زمین شناسی که اسکلت معروف به «تدفین همراه با گُل» قرار داشته که همچنین همراه بوده با دو انسان بالغ، هر دو مؤنث، و همچنین یک کودک. مطالعات در مورد این یافته ها در حال انجام بوده، به خصوص راستی آزمایی وجود تدفین های آیینی همراه با گُل برای نئاندرتال ها را سنجید. سولکی لایه مذکور را 80 هزار سال تخمین زده، اما ما منتظر جواب آزمایشگاه رادیو کربن و دیگر روش های سن سنجی دانشگاه اکسفورد هستیم تا ببینیم چه زمانی را نشان می دهد. اما تخمین ما نیز زمانی بالغ بر 60 تا 90 هزار سال است.
-پرسش: بالاخره چه؟ آیا ما در شانیدر با تدفین آیینی نئاندرتال ها مواجه هستیم؟
-پاسخ: نامیدن تدفین آیینی این بقایای نئاندرتال واقعاً بسیار مشکل است، زیرا واقعیت این است که ما با تعداد قابل ملاحظه‌ای از بقایای اسکلتی نئاندرتال مواجه هستیم که در لایه‌های زمین شناسی مختلفی وجود دارند. ممکن است این تدفین ها صرفاً برای آنها حالت یک رویداد مربوط به حافظه گروهی نئاندرتال‌ها در بازه زمانی طولانی بوده باشد که به یک مکان یکسان برای دفن مردگانشان بازگردند. بهتر است بیشتر از این چیزی نگویم زیرا هنوز اظهار نظر در این موضوع مهم بسیار زود است.
-پرسش: آیا برنامه استخراج دی ان ای دارید؟ بله حتماٌ. سعی می کنیم با روش‌های تازه بفهمیم که مثلاً آیا رابطه خویشاوندی میان نئاندرتال‌های شانیدر با یکدیگر وجود دارد.
….یکی دو پرسش بعد در رابطه با وضعیت کار کاوش در غار، شرایط کنونی غار و وضعیت حفاطتی آن است…..
اصل مصاحبه که توسط خانم الیزابت کلوتا صورت گرفته به پیوست می باشد:
https://www.sciencemag.org/news/2019/01/new-remains-discovered-site-famous-neanderthal-flower-burial
دکتر سامان حیدری گوران
© Society for Iranian Archaeology
جامعۀ باستانشناسی ایران
