معرفی کتاب: چشم انداز آیینی در تخت جمشید
مارک گریسون (Mark B. Garrison)، به تازگی کتابی منتشر کرده با عنوان “چشم انداز آیینی در تخت جمشید” (The Ritual Landscape at Persepolis). این کتاب را بنیاد خاورشناسی دانشگاه شیکاگو منتشر کرده است.
در چکیده ی کتاب چنین آمده است: شاید در مطالعات دوران هخامنشی در ایران هیچ موضوعی بحث برانگیزتر از دین و شمایل نگاری دین نباشد. با توجه به نقشی که آتش در دوره های بعدتر در باورهای زرتشتی بازی می کرد، هر بحثی درباره ی دین هخامنشی نیز ناگزیر باید به شناسایی آتش مقدس، معبد آتش، آیین آتش، و محراب آتش در باستان شناسی، کتیبه ها و مدارک نوشتاری بپردازد.
تمرکز این کتاب بر روی شواهد تصویری باقی مانده روی بایگانی های لوح های اداری تخت جمشید، بایگانی های دژ تخت جمشید، و بایگانی خزانه ی تخت جمشید است. تصاویری که در کتاب منتشر شده اغلب آنهایی هستند که بطور سنتی تصاویر محراب آتش یا معبد آتش نامیده شده اند. بسیاری از این شواهد پیش از این منتشر نشده اند و بسیاری از ساختارها و صحنه هایی که در آنها دیده می شوند اصل هستند و برای نخستین بار منتشر می شوند.
هدف این کار پژوهشی در واقع معرفی مجموعه ی مصور مرتبط با آیین های دینی در دوران هخامنشی و بررسی اهمیت زبان مصور برای درک سنت آیینی است که در دل امپراتوری هخامنشی بویژه در دوران فرمانروایی داریوش یکم در حال رشد بود. افزون بر این، در این کار به دنبال این هستیم که از شواهد مصور تخت جمشید برای بازنگری مشهورترین محراب آتش استفاده کنیم که در آرامگاه و نقش برجسته ی داریوش یکم در نقش رستم دیده می شود. شواهد مصوری که در این کتاب گردآوری شده اند در واقع متناوب ترین، پیچیده ترین، و آنهایی هستند که بستر باستان شناختی آنها به خوبی شناخته شده اند و تاریخ گذاری مطمئنی از آن به دست آمده است. افزون بر این، این کار پژوهشی گام نخستی است برای بررسی ظهور چشم انداز دینی در تخت جمشید و نقش رستم است، چشم اندازی که هم تصاویر و هم عوارض پیرامونی را در بر می گیرد.
این کتاب در وبسایت بنیاد خاورشناسی دانشگاه شیکاگو معرفی شده و نسخه ی پی.دی.اف آن نیز در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. ب
