“قارۀ افریقا را تصور کنید که یک سال در آن فصل تابستان نیامد. آسمان را غباری گرفته بوده که در روز به رنگ خاکستری و در شب به رنگ قرمز بوده است. گل‌ها شکوفه نمی‌کنند. درختان در زمستان بطور کامل می‌میرند. پستانداران بزرگ همچون بزهای وحشی از گرسنگی لاغر و نحیف می‌شوند و گوشت کافی برای شکارگرانی همچون جانوران درنده و انسان‌ها ندارند. تصور کنید که همین وضعیت سال به سال پشت سر هم تکرار می‌شود. تخمین زده می‌شود خاکستر و غبار بسیاری وارد جو زمین شده و به مدت 2 هفته سطح کره‌ی زمین را پوشانده بوده که دمای زمین را بسیار کاهش داده است. فوران اَبَرآتشفشان کوه توبا (Toba) در اندونزی حدود 74 هزار سال پیش، زندگی روی زمین به چنین وضعیتی درآورده بوده است.
فوران آتشفشان تمبورا (Tambora) در سال 1815 در اندونزی که صد بار کوچک‌تر از توبا بوده، سالی بدون تابستان در پی داشته است. آتشفشان تمبورا در مقایسه با توبا به مانند سکسکه‌ای بیش نبوده، حال تصور کنید که آتشفشان توبا چه فاجعه‌ای روی کره‌ی زمین ایجاد کرده بوده است. رویدادی که اثرات آن چندین سال طول کشیده و احتمالا زندگی روی زمین را تا مرز انقراض پیش برده بوده است.
بقایای خاکستر آتشفشانی توبا از دو پناهگاه صخره‌ای پارینه‌سنگی به نام پینکل پوینت 5-6 (Pinnacle Point 5-6) در ساحل جنوبی کشور افریقای جنوبی شناسایی و آزمایش شده که قدمتی 74 هزار ساله برای آن تخمین زده شده است. جالب اینکه داده‌های باستان‌شناختی نشان می‌دهد که انسان آن دوره نه تنها چنین شرایط دشواری را از سر گذرانده بلکه زندگی‌اش در آن دوره شکوفاتر هم شده است”.
نتایج پژوهش‌های اخیر در نشریۀ Science منتشر شده که می‌توانید از لینک زیر ببینید و بخوانید.
https://www.nature.com/articles/nature25967
© Society for Iranian Archaeology
جامعه باستانشناسی ایران
