بیانیه‌ی «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» دربارۀ مومیایی کشف شده از آستان شاه عبدالعظیم (ع)

7 اردیبهشت 1397
بیانیه‌ی «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» دربارۀ مومیایی کشف شده از آستان شاه عبدالعظیم (ع)

«کشف جسد “مومیایی” شده با دیگر اکتشافات تصادفی در باستان‌شناسی تفاوتی ندارد و تشخیص هویت آن فقط از طریق بررسی‌ها و آزمایش‌های علمی امکان‌پذیر است. از این روی، ضروری است جسد فوق‌الذکر در سریعترین وقت ممکن برای مطالعه در اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار گیرد».
***
حدود یک هفته است که از انتشار خبر کشف تصادفی یک جسد “مومیایی” شده در نزدیکی آستان شاه عبدالعظیم (ع) در شهر ری می‌گذرد و خبر آن در اکثر خبرگزاری‌های فارسی‌زبان منتشر شده است. شکل ظاهری جسد و محل کشف آن، در اذهان عمومی یادآور قرائن تاریخی در رابطه با تدفین رضا شاه پهلوی شده است. عدم پیگیری حرفه ای و تخصصی این موضوع و سکوت نهادهای مربوطه و متخصص نظیر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین پژوهشکده باستان¬شناسی باعث شده که بحث و نظر در این رابطه، متاسفانه به یک بحث سیاسی تبدیل شود.
شناسایی هویت اجساد و بقایای انسانی همواره یکی از ظریف‌ترین و دشوارترین فعالیت‌های باستان‌شناسان بوده است. اما امروزه باستان‌شناسان با بهره‌ بردن از پیشرفت‌های علمی و فنی که در علم ژنتیک بوجود آمده، تشخیص هویت بقایای انسانی را بسیار آسان‌تر از گذشته انجام می‌دهند. در موارد بسیاری، نتایج مطالعات ژنتیکی حتی حدس و گمان‌های اولیۀ باستان‌شناسان را نقض کرده است. از این¬رو، «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» انتساب جسد فوق الذکر به هر شخصیت تاریخی، بدون طی مراحل علمی را غیرقابل اتکا می‌داند.
«جامعۀ باستان‌شناسی ایران» از نهادهای ذیربط بویژه آستان شاه عبدالعظیم (ع) درخواست می¬کند علاوه بر روشنگری عمومی دربارۀ چگونگی کشف و محل نگهداری جسد، با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای انجام مراحل علمی تشخیص هویت همکاری کند. تا کنون مدرکی به دست نیامده که نشان دهد سنت مومیایی کردن اجساد، پیشینه¬ای در تاریخ ایران زمین دارد و از این نظر جسد مومیایی مذکور ، حتی اگر هویت آن غیرقابل تشخیص باشد و یا به رضا شاه تعلق نداشته باشد، از نظر علمی، تاریخی و میراث فرهنگی نمونه ای منحصربفرد محسوب می¬شود و ضروری است که از آن محفاظت کامل به عمل آید. «جامعۀ باستان‌شناسی ایران» سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را مسئول اصلی مطالعه و تصمیم‌گیری دربارۀ جسد فوق‌الذکر می‌داند و از مدیران آن سازمان می‌خواهد به‌ دور از حواشی ایجاد شده و برای جلوگیری از اقدامات و تصمیمات غیرتخصصی و شتابزده، مطابق اصول و وظایف مصرح قانونی در اسرع وقت به این موضوع رسیدگی نمایند.
«جامعۀ باستان‌شناسی ایران»