سه شنبه، 9 اردیبهشت 1393
پروندهٔ کاخ مروارید و همنوایی خجستهٔ نهاد قضا با میراث فرهنگی
مجموعهٔ بنای کاخ «مروارید» کرج، در تاریخ بیست و هفتم فروردین ماه سال جاری، با حکم دادستان عمومی و انقلاب کرج، به متولی قانونی آن، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور بازگشت. جامعهٔ باستان‌شناسی ایران، ارادهٔ دادستانی کرج را برای احیای مالکیت قانونی سازمان میراث فرهنگی بر این مجموعه ارج می‌نهد و امیدوار است این رویداد مهم، نمونه‌ای مثال زدنی برای رویدادهای مشابه در آینده باشد.
در شرایطی که در مواردی تملک بناها و محوطه‌های تاریخی توسط نهادهای دولتی و خصوصی، سازمان میراث فرهنگی را از اجرای وظیفهٔ قانونی خود در حفظ و نگهداری و معرفی این مواریث تاریخی و فرهنگی بازداشته است، تصمیم اخیر طلیعهٔ به رسمیت شناختن اهمیت آثار برجای مانده از گذشته توسط نهادهای قضایی و به رسمیت شناختن جایگاه سازمان میراث فرهنگی به عنوان تنها متولی قانونی و صاحب تخصص و صلاحیت‌های لازم برای حفظ ارزش‌های فرهنگیِ بناهای تاریخی است.
اهمیت تاریخی و فرهنگی این مجموعه دو بعد دارد: از سویی این بنا یکی از آثار به جای مانده از سلسلهٔ پهلوی، تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی ایران است و باید چنان که شایستهٔ تاریخ معاصر ایران است نگهداری و معرفی شود. از سوی دیگر، این بنا، یکی از نمونه‌های بارز در تاریخ معماری و مهندسی مدرن ایران و واجد ارزش‌های ساختمانی وسازه‌ای متعددی است که باید به شایستگی در معرض بازدید علاقمندان قرار گیرد. متأسفانه تصرف این مجموعه در سالیان گذشته توسط سازمان‌هایی غیر از میراث فرهنگی و تلاش‌هایی که برای واگذاری و فروش این مجموعه شد، آن را در معرض خطر قرار داده بود و تصمیم بجای دادستانی کرج، امید توقف این روند را نه تنها در مورد مجموعهٔ کاخ مروارید، بلکه در مورد آثار تاریخی دیگری که شرایط نگران‌کنندهٔ مشابهی دارند فراهم کرده است. جامعهٔ باستان‌شناسی ایران این رویداد را به فال نیک می‌گیرد و همان‌طور که در حکم دادستانی خاطر نشان شده است «انتظار می‌رود سازمان میراث فرهنگی وضعیت موجود را با شرایطی بسیار مناسب‌تر و مطلوبتر از وضع جاری احیاء، مرمت و حفاظت کند و شرایط بازدید عموم از این مجموعه تاریخی فرهنگی را فراهم سازد.»
«جامعه باستان شناسی ایران»
